In gesprek met... Ralf Schuring

Gemeenten streven allemaal naar betere afvalscheiding om zoveel mogelijk te kunnen recyclen. De zogenaamde VANG-doelstellingen blijven een stip aan de horizon met vele wegen ernaartoe. Elke weg met eigen voor- en nadelen. Waarom zouden we allemaal zelf het wiel uitvinden? Door kennis en ervaring te delen, zoeken we samen de beste weg. Ralf Schuring is Key Accountmanager Overheidsdiensten bij PreZero. We vragen hem naar zijn eigen ervaring en kennis over de ontwikkelingen en zoomen daarbij in op digitalisering.

Wat doe jij bij PreZero?

Ik ben nu twee jaar accountmanager voor overheden en in die functie heb ik veel contact met gemeenten, provincies en waterschappen. In Noord-Nederland doen we de huis-aan-huis-inzameling in acht gemeenten. Daarvan werken de meeste gemeenten met geregistreerde inzameling. Zij maken gebruik van registratie van ledigingen en weging van containers, soms met gedifferentieerde tarieven (diftar). Dit meten en wegen geeft bruikbare informatie voor beleidskeuzes om de VANG-doelstellingen te realiseren.

Wat heb je aan al die cijfers?

Ik ben iemand van de cijfers: meten is weten. Hoe meer data je inzichtelijk hebt, hoe beter onderbouwd de beleidskeuzes zijn. Wat is het aanbod en gewicht van bijvoorbeeld restafval, gft of pbd op het niveau van route, wijk of dorp? En hoe verhoudt zich dat met vorige maand of vorig jaar? Met data en grafieken kun je ontwikkelingen volgen en conclusies trekken voor verder beleid. Zonder cijfers is het moeilijk om weloverwogen keuzes te maken naar de toekomst.

Hoe ziet volgens jou die toekomst eruit?

Iedere gemeente wil de hoeveelheid restafval naar beneden brengen. Beter scheiden is hierin een belangrijke stap en met data kun je hier gericht beleid op maken. Het buitengebied kan in aanbod of gewicht sterk afwijken van dorpskernen of wijken met hoogbouw. Met concrete data krijg je meer inzicht in de pijnpunten. Ook krijg je een duidelijk beeld waar je het beste kunt beginnen met het verminderen van restafval.

Wat kunnen gemeenten met digitalisering?

De meeste gemeenten hebben al een afval-app. Hierin staat de digitale afvalkalender en kunnen inwoners ergens melding van maken. Met een pushbericht worden ze proactief geïnformeerd dat de container morgen wordt geleegd. Dat vind ik nou echt een mooie manier van digitalisering! Met data kun je inwoners ook terugkoppeling geven over de ontwikkelingen in de gemeente. Die informatie helpt om bewustwording en betrokkenheid te creëren. Daarnaast kun je met digitalisering inspelen op het gebruiksgemak van inwoners. Door de drukte met corona hebben een aantal gemeenten ingevoerd dat inwoners via de app of gemeenteportal een afspraak moeten maken bij de milieustraat. Door deze oplossing zijn er geen wachtrijen meer en wordt de tijd genomen om afvalstromen goed te scheiden.

Hoe doen gemeenten dat? Heb je een concreet voorbeeld?

Een ander goed voorbeeld zie ik bij de gemeente Borger-Odoorn. Hier worden de geregistreerde gegevens van de afvalinzameling teruggekoppeld aan inwoners. Voorafgaand aan de inzameling ontvangt de inwoner een herinnering. Vervolgens kan de inwoner ’s avonds zien wat het gewicht was van zijn container. Door die terugkoppeling krijgen inwoners inzicht in hoe ze het doen en kunnen ze een vergelijking maken met de rest van de gemeente. Als je inwoners actief betrekt, gaan ze bewuster om met afvalscheiding. Borger-Odoorn is een voorloper in digitalisering en de resultaten zijn positief. Bij het pbd-afval zien we weinig vervuiling en de hoeveelheid restafval is lager dan gemiddeld.

Wat is de rol van PreZero in deze samenwerking?

Naast dat we het afval komen ophalen, ondersteunen we gemeenten in het behalen van hun doelstellingen. Zo geven we advies op maat en leveren we diensten en data om beleid en uitvoering beter op elkaar te laten aansluiten. Dat kan op allerlei manieren. Onze chauffeurs kunnen bijvoorbeeld proactief signalen doorgeven. Met de handheld kan hij een melding maken door de chip van de container te scannen. De gemeente krijgt deze informatie binnen en kan inzien wat de melding inhoudt. Bovendien nemen we deze bijzonderheden ook mee in een periodiek overleg om samen een structurele oplossing te vinden.

Wat vinden inwoners van deze ontwikkelingen?

Iedereen heeft verstand van afval en iedereen weet hoe het moet. Althans, zo lijkt het soms. Sommige mensen vinden dat ze zelf mogen weten hoeveel afval ze produceren en hoe vaak ze dat aan de straat zetten. Ga hierover vooral in gesprek met je met inwoners. Leg uit hoe het werkt en waarom het nodig is. Als je afval goed scheidt, blijft er weinig restafval over. Zo bespaar je geld en ben je duurzaam bezig. Steeds meer mensen zien de noodzaak en beseffen zich dat het helemaal niet zo moeilijk is.

Hoe creëer je meer betrokkenheid?

Als je als gemeente data gaat verzamelen, moet je dat ook terugkoppelen naar de inwoners. Zij krijgen dan inzicht in hoe vaak ze afval aanbieden, hoeveel het is en wat dit financieel betekent. Het hoofddoel van ons allemaal is het verminderen van restafval en het hergebruiken van waardevolle materialen en producten. Daarvoor is betrokkenheid en bewustwording nodig. Bij het meten en analyseren van data is proactief communiceren met inwoners heel belangrijk.

Wat is jouw ideaal, Ralf?

Een persoonlijk afval-dashboard lijkt mij ideaal. Hierin kun je alle informatie bundelen en terugkoppelen aan inwoners. Net zoals energiegebruik inzichtelijk is via een app. Daarin kun je bijvoorbeeld zien dat je in een maand minder gas en meer stroom hebt gebruikt. Door die informatie ga je nadenken over je verbruik. Dat moeten we ook bereiken met afval. Dergelijke oplossingen staan nog in de kinderschoenen. De ene gemeente is verder dan de andere, maar iedere gemeente kan data verzamelen en daarmee aan de slag gaan. We zien met steeds meer gemeenten dat we die kant op gaan. Het is daarnaast echt leuk en je kunt het zo uitgebreid maken als je wil.